Расія пацвердзіла гібель 63 мабілізаваных у выніку ракетнага ўдару УСУ ў навагоднюю ноч — іншыя крыніцы сцвярджаюць, што загінула нашмат больш вайскоўцаў. Пазней украінскі бок расказаў пра новы ўдар па месцы размяшчэння расійскіх войскаў з 500 загінулымі і параненымі. Разбіраемся, чаму страты РФ такія вялікія, ці паўторацца падобныя ўдары ў будучыні і як на іх можа адказаць Расія.
Што здарылася
У навагоднюю ноч Сілы абароны Украіны нанеслі ўдар па акупаванай Макееўцы Данецкай вобласці, дзе былі знішчаныя 400 расійскіх салдат і параненыя 300. Пра гэта ў сваім тэлеграм-канале паведаміла Упраўленне стратэгічных камунікацый УСУ. Сцвярджалася, што ўсе гэтыя вайскоўцы дыслакаваліся ў будынку мясцовага прафесійна-тэхнічнага вучылішча № 19.
Пасля з’явілася відэа наступстваў удару. Мяркуючы па кадрах, будынка, па якім быў «прылёт», фактычна ўжо няма, ён ператварылася ў руіны — то-бок выбух аказаўся такой сілы, што цалкам знішчыў ПТВ.
Спачатку расійскія проксі ў самаабвешчанай ДНР заявілі пра параўнальна невялікія страты — паводле іх, гаворка ішла ўсяго пра 15 параненых, пра забітых не было ні слова. Аднак пазней высветлілася, што маштабы нашмат сур’ёзнейшыя — нават звычайна скупое на прызнанне няўдач расійскае Мінабароны ў афіцыйнай зводцы расказала пра 63 загінулых. Паводле інфармацыі ведамства, удар быў нанесены шасцю ракетамі РСЗА HIMARS, з якіх дзве ўдалося збіць.
Пасля стала вядома, што сярод загінулых у Макееўцы былі мабілізаваныя з Самарскай вобласці, прычым была знішчаная таксама ўся маёмасць, а некаторыя з ацалелых «ходзяць голыя».
Падрабязную інфармацыю (афіцыйна, зрэшты, не пацверджаную) пра ўдар апублікаваў тэлеграм-канал «Рыбарь», створаны былым супрацоўнікам прэс-службы Мінабароны Расіі з прарасійскай пазіцыяй. Паводле версіі гэтай крыніцы, усяго ў разбураным будынку ПТВ было каля 600 чалавек, пацверджаных загінулых — каля 70, але агульныя незваротныя страты могуць дасягаць 110 чалавек, плюс больш чым сотня параненых.
«Рыбарь» таксама паведаміў, што ў будынку вучылішча быў размешчаны 14 444-ы полк — імаверна, тут памылка. Нягледзячы на значную колькасць расійскай арміі, нам ніколі не было такіх вялікіх лічбаў у нумараванні вайсковых частак краіны. Звычайна гэта лічбы, меншыя за 1000 — да прыкладу, 752-і гвардзейскі мотастралковы полк. Ракетныя палкі могуць мець нумар, большы за 1000, але не нашмат — напрыклад, у складзе «Таманскай» дывізіі ёсць 1117-ы зенітна-ракетны полк. Аднак ніякіх частак палкавога ўзроўню з нумарам у дзве, тры, 10 або 14 тысяч і больш, наколькі нам вядома, не існуе.
Варыянтаў у дадзеным выпадку два: альбо дапушчаная памылка друку (да прыкладу, у самарскай групе дапамогі расійскім мабілізаваным полк названы 44-м), альбо свядомая дэзінфармацыя, альбо гаворка ідзе не пра нумар палка, а пра нумар вайсковай часткі — в/ч 14 444 у расійскай арміі, падобна, сапраўды існуе. Які нумар палка за ёй хаваецца, сказаць нельга — гэтыя нумараванні ніяк не звязаныя (у Беларусі гэтак жа — напрыклад, 38-я дэсантна-штурмавая брыгада ССА адначасова з’яўляецца в/ч 92 616).
Адказнасць за гібель мабілізаваных «Рыбарь» часткова ўсклаў на камандзіра палка, палкоўніка Рамана Енікеева. Гэта рэальная асоба, нам удалося знайсці відэа з ім у сацсетках — мяркуючы па ўсім, Енікееў — кадравы вайсковец, які раней пакінуў службу, але пасля абвяшчэння мабілізацыі зноў надзеў форму, каб паехаць ваяваць ва Украіну.
На думку «Рыбаря», палкоўнік вінаваты ў тым, што не рассяліў асабовы склад «у адпаведнасці з рэаліямі фронту».
Таксама аўтары канала адзначылі, што ў будынку ПТВ не толькі размяшчаліся мабілізаваныя, але і быў склад з боекамплектам, які ў выніку ракетнага ўдару здэтанаваў.
Расійскі палявы камандзір Ігар Гіркін паведаміў 2 студзеня ў сваім тэлеграм-канале, што колькасць загінулых і параненых вылічваецца «многімі сотнямі» і яшчэ не скончаная, бо многія застаюцца пад заваламі.
Агенцтва ТАСС напісала, што прычынай трапляння ракет HIMARS стала актыўнае выкарыстанне вайскоўцамі мабільных тэлефонаў, якія ўдалося адсачыць з дапамогай разведвальнага комплексу ECHELON.
Пазней у зводцы Генштаба УСУ ад 3 студзеня з’явілася інфармацыя яшчэ пра адзін агнявы ўдар па дыслакацыі расійскіх войскаў — у раёне вёскі Чулакоўка Херсонскай вобласці. Украінскі бок заявіў пра 500 забітых і параненых вайскоўцаў РФ у выніку ўдару, расійскія прадстаўнікі эпізод пакуль ніяк не каментавалі. Зброя, якую выкарыстоўвалі УСУ, і абставіны інцыдэнту таксама пакуль не названыя.
Пра што могуць сведчыць такія высокія страты
Калі з ударам па дыслакацыі расіян у Чулакоўцы пакуль нічога толкам не ясна, то ўдар па ПТВ у Макееўцы відавочна прывёў да катастрафічных стратаў. Нават калі лічыць па ніжняй мяжы, названай Міністэрствам абароны РФ — 63 загінулых, — гэта ўсё роўна велізарная лічба (і, магчыма, самыя буйныя аднаразовыя страты Расіі ў вайне). А калі слушныя максімальныя колькасці ў 400 загінулых і 300 параненых, агучаныя страткамам УСУ, то гэта страта без бою практычна цэлага батальёна.
Некаторыя крыніцы, у тым ліку канал «Рыбарь», заяўляюць, што гэта стала магчымым, бо камандаванне не разгрупавала салдат па розных месцах, зрабіўшы іх лёгкай мішэнню для ўдараў ракет «Хаймарса».
На першы погляд усё лагічна: калі размяшчаць асабовы склад малымі групамі па розных месцах, то і ракет на знішчэнне сотняў людзей спатрэбіцца больш, і адсачыць размяшчэнне ўсіх груп будзе значна цяжэй. Аднак варта разумець, што размяшчаць такім чынам мабілізаваных таксама практычна немагчыма.
Полк з ненавучаных салдат, калі яго падзяліць на дробныя групы, лёгка можа страціць усякую кіравальнасць і магчымасць ажыццяўляць найпрасцейшыя дзеянні (аж да харчавання — палявыя кухні прызначаныя для цэнтралізаванага забяспечання вялікіх груп, да кожнага невялікага аддзялення кухара не прывяжаш).
Збіраць раскіданы па падвалах населенага пункта полк для вучэнняў будзе відавочна вельмі няпростай справай — а без пастаяннага навучання мабілізаваныя будуць заставацца гарматным мясам. Праблему магло б вырашыць своечасовае навучанне ў глыбокім тыле — але яшчэ на старце мабілізацыі мы пісалі, што якасна падрыхтаваць масы мужчын, якія адпраўляюцца на фронт, не атрымаецца, і, хутчэй за ўсё, час іх баявога навучання і зладжвання не перавысіць месяца (у рэальнасці аказалася, што некаторых прызваных у войска Расіі рыхтуюць па пяць дзён).
Акрамя таго, у блізкім тыле расійскіх войскаў аднамомантна аказаўся не толькі пацярпелы полк, але і шмат іншых такіх жа злучэнняў — на дапамогу арміі ўварвання Крэмль адправіў мінімум 300 000 чалавек. Тылавая інфраструктура, уключаючы жылы фонд, відавочна перагружаная такой колькасцю дрэнна дысцыплінаваных і дрэнна навучаных навабранцаў. Таму пытанні пра тое, варта расканцэнтроўваць іх ці не, хутчэй можна агучваць толькі ў тэорыі.
Значна важнейшае паведамленне «Рыбаря» пра тое, што ў вучылішчы акрамя мабілізаваных знаходзіўся склад з боепрыпасамі. Хоць афіцыйна інфармацыя не была пацверджаная, гэта відавочна праўда, і вось чаму.
Баявая частка ракеты «Хаймарса» параўнальна невялікая і важыць усяго 90 кілаграмаў. Высокая дакладнасць дазваляе ўпэўнена знішчаць розныя цэлі, аднак магутнасцю боепрыпас не ўражвае — самая звычайная 227-кілаграмовая бомба нясе адной выбухоўкі амаль столькі ж, колькі важыць БЧ ракеты амерыканскай РСЗА.
Траплянне чатырох і нават дзесяці ракет гарантавана не зможа знішчыць збудаванне, роўнае па габарытах будынку ПТВ з мноствам сцен, якія выбухной хвалі давядзецца праломваць. Хутчэй за ўсё, ракеты праб’юць у даху дзіркі, знішчаць пэўную колькасць перакрыццяў, выклічуць пажары — але «скласці» вучылішча да стану руін магутнасці выбухаў не хопіць. Магчыма, на такое хапіла б велізарнай ракеты накшталт Х-22, але не параўнальна невялікіх боепрыпасаў HIMARS, якія яшчэ і выбухаюць не разам, а кожная паасобку.
А тое, што мы назіраем на відэа і фота — наступствы сапраўды страшнага па сіле выбуху. І выбухоўка для яго, раз яна не магла быць дастаўленая ўнутры ракет, напэўна ляжала ўнутры будынка ПТВ да ўдару і здэтанавала пасля трапляння, пасля чаго збудаванне павалілася, накрыўшы ўсіх, хто знаходзіўся ўнутры. Такое магло здарыцца толькі ў адной сітуацыі — калі ў вучылішчы рэальна знаходзіўся склад з боепрыпасамі.
Чаму расійскае камандаванне вырашыла пасяліць мабілізаваных літаральна на снарадах, незразумела. Хутчэй за ўсё, без наяўнасці гэтага склада боепрыпасаў нават дакладнае траплянне пакета ракет HIMARS хай і прывяло б да стратаў, але відавочна да меншых.
Ці ёсць у расійскага камандавання магчымасці (і жаданне) размяшчаць асабовы склад і боепрыпасы паасобна, незразумела — але цалкам магчыма, што не. Снарадаў, як і людзей, трэба шмат, а змясціць іх у месцы рассялення асабовага складу цалкам можа быць для вайскоўцаў «маскіроўкай».
Хутчэй за ўсё, мы неўзабаве даведаемся больш пра сітуацыю з ударам у Херсонскай вобласці — калі страты расіян такія высокія, як паведамляе Генштаб УСУ, або налічваюць хаця б дзясяткі чалавек, падрабязнасці інцыдэнту, цалкам імаверна, усплывуць.
Чым можа адказаць Расія
Калі гаворка пра нейкія новыя меры з боку Крамля, то нічым. Міністэрства абароны РФ не раз рапартавала, што знішчае высокадакладнай зброяй нейкія навучальныя цэнтры асабовага складу УСУ або «замежных наймітаў», агучваючы страты ў сотні чалавек. І нават канкрэтна паведамляла пра тое, якія менавіта брыгады ўкраінскай арміі страчваюць пасля ўдараў баяздольнасць. Доказаў трапляння па такіх аб’ектах ведамства звычайна не падае — гэтак жа як і ў выпадку са знішчэннем комплексаў СПА Украіны, якія МА РФ у сваіх зводках вынішчыла да ліпеня 2022 года прыкладна на 100 больш, чым іх фізічна існавала да пачатку вайны.
Ужо сёння, 3 студзеня, стала вядома пра ракетны ўдар Расіі па гандлёвым цэнтры «Альтаір» у Дружкоўцы Данецкай вобласці, дзе нібыта знаходзіўся пункт размяшчэння УСУ. Прарасійскія каналы заяўлялі пра больш чым 90 загінулых, а ў якасці доказу прыводзілі фота і відэа таго, што прынялі за матрацы (праўда, целаў загінулых на кадрах не было). Пасля, зрэшты, частка каналаў заўважыла поўную адсутнасць на «матрацах» крыві і зрабіла выснову, што ўкраінскія вайскоўцы маглі пакінуць будынак.
Аднак рэальнасць аказалася больш празаічнай — ва ўкраінскім сегменце Telegram адзначылі, што «матрацы», хутчэй за ўсё, уяўляюць сабой звычайныя цеплаізаляцыйныя маты, якімі ўцяпляюць дах — частка іх пасля прылёту ўпала на падлогу, а затым знятыя кадры далі прарасійскім каналам падставу пісаць пра спальныя прыналежнасці для байцоў УСУ, што нібыта знаходзіліся тут.
Сам жа цэнтр «Альтаір», як адзначыла выданне Astra, даўно выкарыстоўваўся як валанцёрскі цэнтр — так, менавіта тут праходзіла раздача вады насельніцтву (у кадр трапілі сотні бутляў вады).
Высокадакладная зброя для нанясення удараў, аналагічных «прылёту» ў Макееўцы, у расіян, безумоўна, ёсць. Аднак з пачатку вайны няма ніякіх прыкмет таго, што УС РФ навучыліся працаваць гэтай зброяй па-сапраўднаму эфектыўна. У адрозненне ад удараў па крытычнай інфраструктуры, якая застаецца на адным месцы заўсёды, няхай гэта 24 лютага, 31 снежня ці сёння, для эфектыўнага паражэння вайскоўцаў у месцах размяшчэння патрэбныя не толькі ракеты, але і добрая разведка і аператыўнае прыняцце рашэнняў. А гэтага, мяркуючы па ўсім, расіянам па-ранейшаму не хапае.
Чытайце таксама
